In deze bijdrage onderzoek ik hoe de bank in het geval van misbruik van een bij haar aangehouden bankrekening aansprakelijk kan worden gesteld door derden die door dit misbruik zijn gedupeerd. Dit soort aansprakelijkheid noem ik "poortwachtersaansprakelijkheid". Ik concludeer dat de bank ingevolge haar bijzondere zorgplicht jegens derden aansprakelijk is wanneer zij subjectieve kennis heeft van aanwijzingen van mogelijk misbruik en zij nalaat om hier onderzoek naar te doen. Deze subjectieve kennis kan ook voortkomen uit de wettelijke customer due diligence-verplichtingen van de bank. Mocht uit onderzoek van de bank blijken dat er daadwerkelijk sprake is van misbruik, is de bank bovendien gehouden om maatregelen te nemen om het financiële gevaar van dit misbruik voor derden af te wenden.

In dit artikel laat de auteur zien dat uit een rechtshistorische analyse van de Wwft blijkt dat het bewaren van een kopie van het legitimatiebewijs op grond van de reconstructieplicht (artikel 33) van de Wwft van cliënten niet verplicht is, soms wel kán, maar niet altijd mág, en dat de Wwft geen grondslag biedt, laat staan een verplichting bevat, om foto’s en audio- en video-opnamen van cliënten te bewaren.

In het bestuurlijk sanctierecht is het van wezenlijk belang om een onderscheid te maken tussen sancties en 'niet-sancties'. Hoofdstuk 5 van de Awb – dat handelt over de handhaving – is uitsluitend van toepassing, indien sprake is van een bestuurlijke sanctie. Uit art. 5:2, eerste lid, onder a, Awb, blijkt wanneer sprake is van een bestuurlijke sanctie. Dit is een door een bestuursorgaan wegens een overtreding opgelegde verplichting of onthouden aanspraak.

De uitspraak van het gerechtshof Den Haag in de zaak IJsberg over het witwassen van bitcoins houdt de gemoederen in cassatie bezig. Tegen deze uitspraak heeft het openbaar ministerie (hierna: "OM") maar liefst vier cassatiemiddelen ingediend. Naar aanleiding van een van deze middelen staat in cassatie de rechtsvraag centraal of en in hoeverre de (subjectieve) geestesgesteldheid van een verdachte van belang mag zijn bij de beoordeling of sprake is van "verbergen" of "verhullen" als bedoeld in de strafbaarstellingen van witwassen ex artikel 420bis e.v. Sr. De Hoge Raad maakt bovendien van de gelegenheid gebruik om zich uit te laten over de vraag of bitcoins "voorwerpen" zijn die kunnen worden witgewassen. Op beide punten zal in deze annotatie worden ingegaan.