Artikel: Over consensualiteit en polarisering in het Nederlandse strafproces

We zijn aanbeland in een tijdsgewricht waarin we in de strafrechtspleging zowel tendensen richting verdergaande polarisering als ontwikkelingen richting meer consensualiteit zien. Dit roept de vraag op hoe beide ontwikkelingen kunnen worden verklaard, geduid en gewaardeerd. Ook roept dit de vraag op of dit twee ontwikkelingen zijn met elk hun eigen drijvende krachten die zich toevalligerwijs min of meer gelijktijdig voltrekken, of dat inderdaad sprake is van een onderling verband zoals hiervoor gesuggereerd. En misschien nog wel belangrijker: waar liggen de grenzen als het gaat om polarisering en consensualiteit? Beide ontwikkelingen raken het karakter van het strafproces immers in de kern, nu het strafproces weliswaar op contradictoriteit (of zo men wil: polariteit) is gestoeld maar tevens uitgaat van het ieder vanuit zijn eigen taak en rol, maar toch in gezamenlijkheid bereiken van de centrale doelstellingen van het strafproces, te weten waarheidsvinding en rechtsbescherming. De beschreven ontwikkelingen van polarisering en toenemende consensualiteit staan dan ook niet voor niets al enige tijd in het brandpunt van de belangstelling van de strafrechtspraktijk en de wetenschap. In dit nummer van Boom Strafblad worden zij vanuit verschillende perspectieven in onderling verband besproken en beschouwd, waarbij voornoemde overkoepelende vragen als rode draad dienen.

Read More
Print Friendly and PDF ^

HR: procesafspraken in strafzaken toelaatbaar met inachtneming van wettelijke regeling en eisen eerlijk proces

Hoge Raad 27 september 2022, ECLI:NL:HR:2022:1252

Procesafspraken tussen het Openbaar Ministerie (OM) en de verdediging zijn toelaatbaar als de wettelijke regeling en de eisen van een eerlijk proces in acht worden genomen. Dat is de strekking van de uitspraak van de Hoge Raad van vandaag naar aanleiding van een vordering cassatie in het belang der wet. Procesafspraken in strafzaken doen geen afbreuk aan de eigen verantwoordelijkheid van de strafrechter voor de uitkomst van de zaak. De rechter kan tot een uitspraak komen die aansluit bij procesafspraken maar hij is niet verplicht het voorstel van het OM en de verdediging te volgen als hij vindt dat dit leidt tot een uitkomst die niet in redelijke verhouding staat tot de ernst van de zaak.

Read More
Print Friendly and PDF ^

Rechtbank staat procesafspraken tussen OM en verdediging niet toe: inzetten voor uitzonderlijke gevallen (oude zaken en/of complexe en omvangrijke zaken)

Rechtbank Overijssel 11 maart 2022, ECLI:NL:RBOVE:2022:1071

De rechtbank zal het maken van procesafspraken tussen het OM en de verdediging op dit moment in deze zaak niet toestaan. De rechtbank stelt daarbij voorop dat de rechtbank niet onwelwillend staat tegenover het maken van dergelijke afspraken. Het maken van procesafspraken als voorgesteld is een recent fenomeen in de strafrechtelijke praktijk, dat tot nu toe slechts ingezet lijkt te worden in uitzonderlijke gevallen, te weten oude zaken en/of complexe en omvangrijke zaken die zich jarenlang voortslepen. Daarbij gaat het ook om zaken waarbij de verwachting is dat proceseconomisch voordeel behaald zou kunnen worden; noemenswaardige ontlasting van het strafrechtsysteem.

Read More
Print Friendly and PDF ^

Noordelijke Fraudekamer volgt afdoeningsvoorstel OM en verdediging niet

De Noordelijke Fraudekamer van de rechtbank Noord-Nederland heeft vier verdachten veroordeeld in een drugs- en fraudezaak. In deze zaak stond ten aanzien van drie verdachten de jarenlange handel in methylfenidaat (ritalin) in binnen- en buitenland centraal, het witwassen van gelden die daaruit voortkwamen, valsheid en geschrift en witwassen van gelden uit factuurfraude. De vier verdachten en de officier van justitie hebben kort voor de inhoudelijke behandeling van de zaak een afdoeningsvoorstel gepresenteerd, waarin zij overeenstemming hebben bereikt over het erkennen van de feiten, de eis, de vorderingen benadeelde partij en de ontnemingsvorderingen.

Read More
Print Friendly and PDF ^

Eerste arrest over procesafspraken in hoger beroep ("arrestafspraken")

Gerechtshof Den Haag 17 maart 2022, ECLI:NL:GHDHA:2022:410

De innovatiekamer van het Gerechtshof Den Haag legt in het kader van een zogenoemde versnelde procedure een voorwaardelijke gevangenisstraf, een taakstraf en een verbeurdverklaring op vanwege het voorhanden hebben van ongeveer een kilo harddrugs en vanwege voorbereidingshandelingen als bedoeld in artikel 10a Opiumwet. In het arrest is aandacht voor de vraag: wat nu als de rechter komt tot een kleine wijziging van de bewezenverklaring en kwalificatie van het delict t.o.v. wat afgesproken is, moet de rechter dan de volledige afspraak afwijzen en de zaak terugbrengen naar de regiefase, zodat de zaak eventueel volgens de normale procedure gevoerd kan worden? Of kan de rechter dat stukje zelf aanpassen en verder conform afspraak oordelen (indien het overige akkoord is)?

Read More
Print Friendly and PDF ^