Hoge Raad 31 januari 2025, ECLI:NL:HR:2025:154

De Hoge Raad oordeelt dat strafrechtelijk onrechtmatig verkregen bewijs in belastingzaken alleen in uitzonderlijke gevallen wordt uitgesloten. In een strafrechtelijk onderzoek is bij een doorzoeking van de woning van een man een schenkingsakte aangetroffen. De inspecteur gebruikt deze akte in een belastingzaak, maar de man stelt dat dit bewijs onrechtmatig is verkregen en daarom moet worden uitgesloten. Het hof oordeelt dat de enkele onrechtmatigheid van het bewijs in het strafrecht niet automatisch leidt tot uitsluiting in belastingzaken. De Hoge Raad bevestigt dit oordeel.

Strafrechtelijk onderzoek en doorzoeking

De belanghebbende werd verdacht in een strafrechtelijk onderzoek.
Tijdens een doorzoeking in zijn woning (met toestemming van de rechter-commissaris) werd een schenkingsakte in beslag genomen.
Later bleek dat er fouten waren gemaakt bij de aanvraag van deze doorzoeking, waardoor de schenkingsakte als strafrechtelijk onrechtmatig verkregen bewijs werd beschouwd.

Gebruik in de belastingzaak

De Belastingdienst kreeg de schenkingsakte via een verzoek aan het Openbaar Ministerie.
Op basis van de akte stelde de Inspecteur vragen aan de belanghebbende over zijn vermogen en inkomsten in 2016.
Omdat de belanghebbende geen of onvoldoende informatie verstrekte, legde de Inspecteur een informatiebeschikking op.

Hoger beroep

De belanghebbende betoogde dat de schenkingsakte niet als bewijs mocht worden gebruikt.

Het Hof oordeelde echter dat het enkele feit dat de akte strafrechtelijk onrechtmatig is verkregen, niet betekent dat deze automatisch in de belastingzaak moet worden uitgesloten.

Bewijsuitsluiting is alleen aan de orde als het bewijs is verkregen op een manier die "zozeer indruist tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht" dat het onder alle omstandigheden ontoelaatbaar is.

Cassatie

De belanghebbende ging in cassatie en voerde aan dat het bewijs toch moest worden uitgesloten, o.a. op basis van EU-recht en fundamentele rechten.

De Hoge Raad volgde echter het oordeel van het Hof: de fouten die zijn gemaakt bij het verkrijgen van het bewijs zijn niet ernstig genoeg om de schenkingsakte volledig uit te sluiten.

Het beroep in cassatie is ongegrond verklaard.

Gevolgen

De belanghebbende moet alsnog voldoen aan de informatieplicht.
Het gebruik van strafrechtelijk onrechtmatig verkregen bewijs blijft in belastingzaken mogelijk, tenzij het "zozeer indruist" tegen de rechtsstaat.
Dit arrest bevestigt eerdere uitspraken waarin belastinginspecteurs ruime bevoegdheden houden om strafrechtelijk verkregen bewijs te gebruiken.

Lees hier de volledige uitspraak.