De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) publiceerde onlangs haar jaarverslag over 2024. De publicatie biedt een uitgebreid overzicht van de prestaties, ontwikkelingen en prioriteiten van de dienst in een tijd waarin financiële en fiscale criminaliteit steeds complexer, internationaler en digitaler wordt. In deze blog vatten we de belangrijkste bevindingen samen en maken we – waar mogelijk – een vergelijking met het voorgaande jaar.

Toename in onderzoeken en resultaatgerichtheid

In 2024 leverde de FIOD 525 processen-verbaal aan het Openbaar Ministerie (OM), een duidelijke stijging ten opzichte van de 461 in 2023. Het berechtingsresultaat bleef hoog: in 89% van de zaken volgde een vorm van bestraffing, tegenover 86,9% in 2023. Het aantal buitenlandse rechtshulpverzoeken daalde licht, van 280 naar 272.

Digitalisering en de opkomst van AI

Digitalisering vormt de kern van de moderne FIOD-aanpak. In 2024 werd verder geïnvesteerd in digitale infrastructuur en in de inzet van generatieve AI. Zo experimenteerde de dienst met een chatbot voor interne juridische vragen en een AI-tool die communicatie op apparaten analyseert. Deze tools ondersteunen bij het efficiënt doorzoeken van grote hoeveelheden digitale data, wat essentieel is bij het verzamelen van bewijs in complexe zaken.

Dit markeert een uitbreiding ten opzichte van 2023, waarin vooral werd ingezet op technologische basisversterking zoals spraak-naar-tekstsoftware en data-analyseplatformen. De FIOD ontwikkelt zich dus van een datagedreven naar een AI-ondersteunde organisatie.

Internationale samenwerking en sanctiehandhaving

Internationale samenwerking blijft essentieel. De FIOD was in 2024 betrokken bij tal van grensoverschrijdende onderzoeken, mede door haar lidmaatschap in netwerken zoals J5 en Europol. In het bijzonder is de aanpak van sanctie-omzeiling geprofessionaliseerd: in 2024 leidde dit tot arrestaties, beslagleggingen en een eerste veroordeling tot gevangenisstraf.

De aanpak van sanctie-omzeiling ontwikkelde zich in één jaar van voorbereidende capaciteitsopbouw naar concrete strafrechtelijke interventies. Europol richtte zelfs een nieuwe werkgroep op naar aanleiding van een FIOD-onderzoek.

Deze verschuiving toont aan dat sanctieonderzoeken steeds meer prioriteit krijgen in de inzet van capaciteit.

4. Witwassen en digitale geldstromen

Witwassen blijft één van de grootste opsporingsthema’s. De FIOD investeerde in 2024 verder in het analyseren van digitale geldstromen en blockchain-transacties. Daarbij werden onder meer cryptowisseldiensten aangepakt die criminelen faciliteren in het onherleidbaar maken van crimineel vermogen. In samenwerking met het Team High Tech Crime werd voor miljoenen aan cryptovaluta in beslag genomen.

In 2023 haalde de FIOD al de cryptomixer Sinbad.io offline. In 2024 werd deze lijn voortgezet én opgeschaald, wat wijst op een structurele aanpak van digitale witwasstructuren.

5. Realisatie 2024: inzet, beslag en maatschappelijke impact

Het hoofdstuk Realisatie FIOD 2024 laat zien dat de FIOD doelgericht te werk gaat. De inzet op omgevingsgerichte onderzoeken – waarbij wordt gekeken naar maatschappelijke impact en preventieve waarde – lag op 45%. Dit is in lijn met de strategische koers om niet alleen strafrechtelijk maar ook systeemgericht op te treden.

Vergelijkend slotbeeld: 2023 vs 2024

Waar 2023 in het teken stond van uitbreiding van capaciteit, digitalisering en verkenning van nieuwe opsporingsdomeinen zoals sanctie-omzeiling en crypto, laat 2024 een stevige implementatie van deze thema’s zien in de praktijk. De FIOD blijkt in staat om met gerichte inzet, gespecialiseerde teams en internationale samenwerking concrete resultaten te boeken.

Opvallend is dat ondanks een lichte daling van het totaal aantal uren, de effectiviteit per uur lijkt te zijn gestegen – getuige het hogere aantal processen-verbaal, meer beslag en bredere thematische inzet.

Conclusie

De FIOD laat met haar Jaarverslag 2024 zien hoe zij zich ontwikkelt tot een moderne, datagedreven en internationaal georiënteerde opsporingsdienst. In een tijd waarin criminaliteit zich digitaal en grensoverschrijdend ontwikkelt, blijft de FIOD investeren in technologie, samenwerking en deskundigheid. De cijfers tonen aan dat deze aanpak vruchten afwerpt – en dat 2024 het jaar was waarin veel van de fundamenten uit 2023 zijn omgezet in tastbare resultaten.