Van de introductie van de boetebevoegdheid tot een zeer indringende toetsing van bestuurlijke boetes in het financieel toezicht: op zoek naar (nog) meer maatwerk?
/Op 1 januari 2000 trad de Wet tot invoering van de last onder dwangsom en de bestuurlijke boete in werking. Sindsdien kunnen in de financiële sector bestuurlijke boetes en dwangsommen worden opgelegd. Inmiddels zijn we 25 jaar verder. In die 25 jaar zijn er belangrijke ontwikkelingen geweest die een stempel hebben gedrukt op (ook) de handhaving binnen de financiële sector. Denk aan de financiële crisis, de verdere Europeanisering, maar ook de kinderopvangtoeslagaffaire. Deze maatschappelijke gebeurtenissen hebben hun weerslag gehad op wat de samenleving van toezichthouders verwacht, de wet- en regelgeving waarop zij moeten toezien, en de toetsing door de bestuursrechter van een door de toezichthouder opgelegde sanctie. Na de financiële crisis uit 2008 ontstond bijvoorbeeld de roep om meer regulering en strikte handhaving van de (nieuwe) regels. Het gevolg hiervan was dat verschillende nieuwe toezichtswetten het leven zagen en dat de boetes die op grond van de financiële wetgeving konden worden opgelegd, steeds hoger werden.
De jurisprudentie van de bestuursrechters wordt de afgelopen jaren vooral gekenmerkt door een heel andere beweging, met ontwikkelingen rondom het evenredigheidsbeginsel. Hoewel bestuurlijke boetes altijd al 'vol' door de bestuursrechters werden getoetst, laat de rechtspraak zien dat rechters nog meer dan voorheen oog hebben voor de nadelige gevolgen van een bestuurlijke sanctie en op zoek zijn naar maatwerk. Daarbij deinzen bestuursrechters er ook in toenemende mate niet voor terug om de boetehoogte vast te stellen op een bedrag dat (aanmerkelijk) lager is dan het door de toezichthouder bepaalde bedrag. Deze nog indringendere toetsing leidt dus voor wat betreft de boetehoogte veelal tot lagere boetes, terwijl de wetgever in de financiële wetgeving juist, mede ter implementatie van Europese verordeningen en richtlijnen, steeds hogere basis- dan wel maximumboetebedragen heeft vastgesteld. Deze ontwikkelingen verdienen een nadere beschouwing.
Lees verder:
Van de introductie van de boetebevoegdheid tot een zeer indringende toetsing van bestuurlijke boetes in het financieel toezicht: op zoek naar (nog) meer maatwerk?door M. Koppenol en C. de Rond in Tijdschrift voor Sanctierecht & Onderneming
